Een levend monument is ‘nooit af’
Hoe houd je een landgoed in stand? Onderhoud, onderhoud en nog eens onderhoud. In Vollenhove weten ze er alles van. Havezate De Oldenhof is het afgelopen jaar flink onder handen genomen in opdracht van het stichtingsbestuur. Nu de meeste werkzaamheden zijn afgerond en het einde van het jaar nadert is het tijd om de balans op te maken. Een gesprek met landgoedbeheerder Johan Rook, klusvrijwilliger Gerrit Buitenhuis én bewoners Sylvia Bartelds en Jan van den Hoeven.
“Je merkt het alleen al als je praat”, vertellen Jan en Sylvia op een zonnige herfstmiddag in de bijna 400 jaar oude keuken van het landhuis. Ze doelen op de nieuwe beglazing die de afgelopen zomer is geplaatst. “Het is vacuümglas, met dubbele beglazing. Dat zorgt ervoor dat het geluid in ons appartement een stuk gedempter klinkt”, vertelt Van den Hoeven. Want tot voorkort had het hele huis een enkele laag glas. Niet goed voor de portemonnee en niet goed voor het milieu. De hele achterkant van het huis is nu voorzien van vacuümglas. “Wat we daarmee aan stookkosten besparen weten we volgende maand, dan kijken we hoeveel gas we het afgelopen jaar hebben verbruikt. Maar we merken nu al dat de warmte langer blijft hangen”, vertelt Jan. De voorkant van de havezate heeft overigens nog enkel glas. “Door de kleine rechthoekige ruitjes, die samen één raamwerk vormen, wordt dat heel kostbaar. In dat geval moeten we meer dan 500 ruitjes gaan vervangen, dus dat wordt sparen”, vult de bewoner aan.
Maar er is meer gebeurd. “Het landhuis heeft zes weken in de steigers gestaan”, zegt beheerder Johan Rook. “De luiken voor de ruiten zijn gedemonteerd voor grondig onderhoud en een verfbeurt, er zijn houtrotreparaties uitgevoerd de achterzijde aan de grachtkant is helemaal opnieuw in de verf gezet. Daar wat het echt aan toe”, vertelt de beheerder van het landgoed. Al met al gaat dit totale project flink in de papieren lopen voor de stichting die het landgoed in eigendom heeft. “Je komt boven de 100.000 euro uit. Slechts een paarduizend euro daarvan krijg je terug via subsidies. Voor dergelijke projecten moeten we echt sparen”, vertelt het gezelschap aan de keukentafel van het landhuis. De pot wordt voornamelijk gevuld door pacht van landerijen en verhuur van appartementen. Een enkele keer verkoopt de stichting een bezit.
De karaktervolle havezate, waar tal van oud-bewoners je via geschilderde portretten nog toekijken, wordt omgeven door een parkbos, weilanden en een moestuin. Ook dat moet onderhouden worden. Daarvoor is Gerrit Buitenhuis een graag geziene vrijwilliger. Als voormalig inwoner van de randstad kwam hij jaren gelden al naar Vollenhove voor een baan bij jachtenbouwer Royal Huisman. Toen hij met pensioen ging, ontdekte hij een nieuwe hobby als manusje van alles op het landgoed. “Gerrit doet hier enorm veel”, zegt havezatebewoonster Sylvia. “Een keuken installeren, nieuwe vloerbedekking op zolder leggen, de toegangshekken naar de moestuin schilderen en onderhouden, de houtschuur opknappen, tuintafels lakken en ga zo maar door”, somt ze op. Buitenhuis knipt instemmend toe. “Het is echt heel leuk werk. Ik doe het nu zo’n 7 jaar en het voelt fijn om in zo’n oude omgeving te werken. Ik word er vrolijk van en er staat geen druk op de ketel”, vertelt Gerrit over zijn voorliefde voor het landgoedonderhoud.
Als jonge knaap volgde hij een opleiding tot schilder en timmerman, maar een carrière in de uienhandel en bij een jachtenbouwer volgde. Nu komen die twee rechterhanden toch nog goed van pas. “Je waant je hier even in een andere wereld. Neem de afgelopen periode, de toegangshekken naar de moestuin moesten worden aangepakt. In dat geval neem ik ze mee naar de opslag in Vollenhove, worden ze behandeld en vervolgens opnieuw in de verf gezet. Maar nu kun je ze niet meer zien. In het najaar haal ik de hekken weg en gaan ze naar een droge opslag, in het voorjaar plaats ik ze weer terug. Dat is stukken beter voor de levensduur”, legt hij uit. Buitenhuis is zich er goed van bewust dat het werk nooit stopt: “Nee, het is echt nooit af. Maar dat geeft niet, ik heb het volgende klusje alweer op het oog: de deur van de kelder naar buiten heeft onderhoud nodig.”
Tussen Vollenhove en Sint Jansklooster werd in 1635 landgoed De Oldenhof gesticht door Gerhard Sloet. Eeuwenlang vormde de statige havezate een adelijk vertrek, maar sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw is het beheer ondergebracht in een stichting. Nog altijd is er een jonge Sloet betrokken bij dit bestuur. Het huis bestaat uit 4 appartementen. De grote zaal wordt regelmatig gebruikt voor klassieke concerten en huwelijken. Eén keer per jaar, tijdens Open Monumentendag, is De Oldenhof toegankelijk voor publiek. Het omliggende parkbos is altijd vrij toegankelijk voor wandelaars.
